«Мать-героиня» ордені, «Ветеран труда» медалі және «Күміс алқа» иегері
Көпке сыйлы Рима ана
Әр адам табиғатынан табанды болса, барлығына оңай қол жеткізері хақ. Ес білгеннен бастап, жан-жағын танып білген сайын, жаңаны үйренуге талпына түседі. Адамды жетілдіретін, алға жетелейтін еңбек ету салтының орны бөлек. Осы орайда жақсы жағынан өз замандастарына үлгі-өнеге болған Рима Әмірханқызы жайында тарқатып әңгімелейтін боламыз.
Кейіпкеріміз адал жолмен еңбек етіп, бар маңдай терін төгіп, көптің алғысын арқалаған жан. Адам балaсы жер бетінде пaйдa болғaннaн бері өзінің мaтериaлдық және рухани қaжеттілігін қaнaғaттaндыру үшін еңбек етіп келеді. Ислaм дінінде мұсылмaн баласына дүние және aқыреті үшін aдaл еңбек етуді басты назарда ұстайды. Пайғамбардан келген хадистерде еңбек – ізгі іс, әрдайым иманмен бірге қосарланып, екеуі бір-бірінен ажырамас ұғым екендігі баса айтылған. Ол іс-әрекеттерге құлшылық, ғибадат істермен бірге адал кәсіп ету, отбасы мен қоғам алдындағы жауапкершілік сынды дүниелік тіршілік істер кіреді. Ауыл-еліне сыйлы болған Дюсенгалиевтар балаларына адал еңбек етудің үлгісін көрсетіп, тәлімді тәрбие берді. Қанмен берілетін асыл қасиет балаларына дарып, әрқайсысы өз қарым-қабілетіне сай еңбектеніп, елдің батасын алды. Рима да ата-анасының атын биікке көтеріп, олардан алған сара жолмен өмір жолында көптің алдында сыйлы болды. Өзінің жұмысына жауапкершілікпен қарап, ел игілігі жолында тер төкті.
Дюсенгалиева Рима Әмірханқызы 1943 жылы 28 шілдеде Теңіз ауданы Өлеңді ауылдық советінде қарапайым отбасында дүниеге келді. Әкесі Ыдырысұлы Әмірхан
1917 жылы Гурьев қаласында дүниеге келген. Ұлы Отан соғысының ардагері. Соғыстан соң, бертін келе Теңіз аудандық орталық біріккен ауруханасында завхоз болып жұмыс жасады. 1970 жылы өмірден озды. Анасы Жүнісәліқызы Ханым 1924 жылы дүниеге келген. 10 жасында ата-анасынан айырылып, жетім өскен, өмірде көп қиындық көрген. Өзімен бірге үш бауырын асырап-бағып, жетілдірді. Гурьевте қазан құю заводында жұмыс жасаған. Соғыс кезінде тылда еңбек еткен. Бертін келе, Ганюшкинде «Золота рыбка» балабақшасында завхоз болып еңбек етті, содан зейнеткерлікке шықты. Риманың ата-анасы өмірге 8 перзент әкеліп, оның төртеуі кішкентайында қайтыс болып, қалғанын тәрбиелеп, өсірді, оқытты. Балалары өмірден өткен соң, егіздің сыңары қызы Рима мен күйеу баласы Ислямғалидың қолына көшіп барды. 2011 жылы анасы өмірден өтті.
Рима 1960 жылы Ганюшкин селосындағы Абай атындағы орта мектепті жақсыға аяқтап, Гурьев қаласындағы медицина училищесіне оқуға түсіп, оны 1962 жылы ойдағыдай аяқтап, «Дезинфектор» мамандығын алып шықты. 1962 жылдан 1963 жылға дейін Гурьев қаласындағы облыстық онкодиспансерде күтуші болып жасады.
1963-1964 жылдары Теңіз ауданының орталық біріккен ауруханасында тәрбиеші болды. 1964 жылы наурыз айында Гурьев қаласына 2 айға дезинфектор курсына жіберілді. 1964 жылы маусым айынан бастап 1996 жылға дейін Теңіз аудандық орталық біріккен ауруханада дизенфектор болып жасап, 1996 жылы құрметті зейнеткерлік демалысына шықты.
«Дана халқымызда тірі жанды тырбанып тіршілік етуге үндейтін мынадай мақал-мәтелдер бар. «Адал еңбекпен мал іздемек – арлы адамның ісі», «Бейнет, бейнет түбі – зейнет», «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей», «Еңбек етсең – емерсің, ерінбесең – жеңерсің», «Маңдайы терлемегеннің қазаны қайнамайды» деген. Қазақтың ұлы ойшыл, жазушысы Абайдың шығармаларына зер салсақ, оның үнемі елдің алға жылжуына, өсіп-өркендеуіне шын ниетімен тілеулес болғанын, осы идеяны барынша дәріптегенін байқауға болады. Ал, ілгерілеудің негізі білім мен ғылымда екені анық. Абай қазақтың дамылсыз оқып-үйренгенін бар жан-тәнімен қалады. «Ғылым таппай мақтанба» деп, білімді игермейінше, биіктердің бағына қоймайтынын айтты. «Ғылым таппай мақтанба» өлеңіндегі Абайдың айтқан бес асыл
ісінің бірі – еңбек.
«Талап, еңбек, терең ой,
Қанағат, рақым ойлап қой,
Бес асыл іс, көнсеңіз», – деп, барша игіліктің негізі еңбек деп санаған ойшыл ақынның көзқарастары бүгінгі күні де мағыналы құнды кәсіп іздеп, өнер тауып, адал еңбекпен алға ұмтылуды насихаттайды. Адам өзінің қайда бет алғандығын анық көрген кезде ғана биікке қарай күш-жігермен ұмтылады. Балаларыма ылғи да еңбек ету – өмір сүру, өз талаптарыңды қанағаттандыру, сондықтан да білім ордаларынан бастап-ақ еңбекке бейім болып және еңбек етуде білімнің алар орны жоғары екенін айтып отырамын. Біздің уақытпен салыстырғанда бүгінгі күні білім мен ғылым адам таңқаларлықтай жетістіктерге жетіп отыр. Ұрпақтарымыздың бізден жүз есе артық білімді көзі ашық болатынына үнемі қуанып отырамын», - дейді Рима Дюсенгалиева.
Рима Әмірханқызы 1965 жылы маусым айында тұрмысқа шықты. Жолдасы Ислямғали 1937 жылы 7 наурызда Теңіз ауданы Қошалақ советінде дүниеге келген. Мамандығы мал дәрігері еді. Берекелі шаңырақта екеуі екі ұл мен төрт қыз тәрбиелеп, өсірді. Балалары Ғадылбек, Асылбек, Зоя, Клара, Дариға, Роза – бәрі де бір-бір үйдің иелері. Рима мен Ислямғалидың отандасқандарына 50 жыл болғанда ардақты әке, сүйікті ата 78 жасында өмірден өтті. Ұл-қыздарынан 6 немере, 10 шөбере, 11 жиен, 7 жиеншар сүйді.
Қарашаңырақтың ақылшысы болған Рима ана 1979 жылы «Мать-героиня» ордені, 1989 жылы «Ветеран труда» медалін алды. 2010 жылы «Күміс алқа» иегері атанды.
Өзінің ұрпағының арасында ақылшы болып, ағайын-туысқа үлкендік жолын көрсетіп отырған аяулы жанға мықты денсаулық тілейміз. Текті ұрпақтың жалғасындай балалары да ата-анасының дара жолымен мақтанып, марқайып отырады. Олардың өмір сүрген уақыты, барына шүкірлік ете білетін сондай бір ерекше қасиетін бағалап, перзенттік парыздарын адал атқаруға барын салады. Балаларының анасына келіп сәлем беріп, көрісіп тұруының өзі қарт ананы шексіз бақытқа бөлеп, бүгінгі тіршілік баянына шын көңілі толады.
Адал еңбекпен келетін еңбектің жемісі берекелі, ырзыққа толы болатыны рас. Елге адал және әділ қызмет етуден басқа бақыт жоқ. Адалдық үстемдік етпей, әділдік салтанат құрмайтыны рас. Еңбекпен есейген ардақты ана осы қағиданы әрдайым ұрпағының есіне салып отырудан жалықпайды.