Адамды мұратқа жеткізетін, өмірін сәнді де салтанатты, мәнді де мағыналы ететін ол әрине – еңбек. Адал еңбектің мәні ешқашан жоғалмайды. Әрбір адамның биік арманы да сол еңбектің арқасында жүзеге асары хақ. Сондай-ақ, адамға келетін бақ пен дәулет, ырыс пен несібенің өзі адал еңбекпен келетіні белгілі. Қанша адам болса, соншалықты мінез-құлық бар. Ал әр адамның өз арманы болады. Адам жаратылыстың саналысы болғаннан кейін барлығын ақылмен ойлап, әрекет ете алады. Жалпы адамзаттың өмірге келгендегі мақсаты ұрпағына үлгілі ісін, өнегелі өмір жолын паш ету. Арман адамға бала кезден-ақ пайда болады. Кейін оны ақиқатқа айналдыру сол адамның ерік-жігеріне байланысты іске асады. Әр тұлға өз елінің патриоты болса, оның еліне еткен еңбегі де адал болады. Адам бойындағы имандылық, әділдік, әдептілік, парасаттылық, ізеттілік секілді асыл қасиеттер жойылмауы керек.
      Біз кейде, қолымызға қаламсабымызды алып, сәл толғана тербеп жазғанда, «Өмір – өз білігінде жақсы адамдардың күшімен, мейірім махаббатымен, қайырымдылығымен, өлмес ісімен айналып келгенде» деп қағаз бетіне түсіреміз. Десек те, осы бір ұлы сөздің астарында менмұндалап жатқан елеусіз еңбек пен өлшеусіз ғұмыр иесі туралы көп әңгіме қозғай бермейміз. Киноның керемет екенін көріп әртістерге қол соққанымызбен, осы бір татымды дүниенің басында, жүз пайыз еңбегі жатқан режиссерді елей бермейміз, боксшы жеңсе, бапкерінің біліктілігін назардан тыс қалдырамыз. Бұл бәлкім қалыптасып қалған боямасыз өмірдің болжаусыз қағидасы шығар, десек те, біз осы бір сеңнің көбесін бұзып, өнер мен әдебиеттің артқы жағындағы өмірді үйлестіріп, ақынның мәртебесін көтеріп жүрген еңбек адамдары, ұлағатты тұлғалар туралы сөз қозғамақпыз. Міне, біздің бүгінгі кейіпкеріміз де өмір танымы мен парасатын сөзінде емес, қағаз бетіне түсіріп, ұлттық құндылықтар мен адами қасиеттерді күнделікті тіршіліктен жоғары қойып халықтың қалаулы азаматтары бола білген, ақын-жазушылармен ынтымақтаса жұмыс жасап, өлмес өнер мен әдебиеттің туын тік ұстап келе жатқан Жұмабек Ашуұлы болмақ.
      Бүгінгі мақаламыздың тұздығы болған Жұмабек Ашуұлы 1953 жылдың 23 ақпанында Қарағанды облысы, Ворошилов (қазіргі Бұқар жырау) ауданы, Сұңқария ауылында дүниеге келді. Ата ізін жалғап, отбасының қамқоры болған асқар тау әкесі Бәбиев Ашу (Әшімбек) ферма меңгерушісі болып қызмет етсе, ақ жаулығынан адалдық пен мейірімділіктің, кіршіксіз махаббаттың жұпары аңқыған анасы Мақпуза Әлиқызы колхозшы болып еңбек етті. Адалдығымен, қазыналы кеуде даналығымен, өлшеусіз дарқандығымен, мұхиттан да терең парасаттылығымен ел ішінде абырой биігіне көтерілген жандар еді. Жұмабек Ашуұлының бала кезіндегі мына бір оқиға, кейіпкеріміздің өнегелі ғұмыр иесі болатынынан хабар берсе керек. Бірде, анасы колхоздың қауырт жұмысымен жүріп, Жұмабекті емізейін деп үйге келіп, бесікті ашса, сәбидің кеудесінде жылан иіріліп жатыр екен, анасы қорыққаннан далаға жүгіріп шығып, далада жүрген атасын шақырады. Өмірден көргені мен түйгені мол қарт немересінің кеудесіндегі жыланды басына ақ құйып шығарып, сәбиді алып бауырына басқан екен. Содан кеудесіне жылан қонақтаған немересін маңдайынан иіскеп, болашағынан үміттенген атасы бауырына басып, дәстүр бойынша бала етіп алады. Ата мен немере арасындағы үзілмес жіпті кейіпкеріміздің сөзімен жалғастырсақ. 
      - «Атам ерекше жан болатын. Кедей деген отбасының өзінде бір отар қойы болған сонау берекелі жылдары, қазақтың даласында байлығымен да, данагөй-ақсақалдығымен де аты шыққан адамдар болған. Менің атам солардың қатарынан еді. Солақай саясаттың ызғары есіп тұрған сол бір сүреңсіз жылдары, яғни, 1921 жылдың көктемінде ақ гвардияшылар шегініп бара жатып, ауыл үстінен өткенде бар жылқыны айдап, құнды дүниелерін алып кеткен екен. Бас көтерер азаматтары мен бірге сол кезда атам да ауылда болмаған екен. Келсе ауылдың іші астанкестен, бәрінен айырылып жұрдай болып отыр екен. «Қазаққа малыңды бер деу, жаныңды бер дегенмен бірдей» емес пе, содан атам солардың соңынан жалғыз өзі қуып кетеді. Сол кеткеннен екі-үш ай дегенде оралып, қолды болған дүние мүлкі мен барымталап кеткен малын түгел қайтарып, ұнжырғасы түскен елдің еңсесін тіктеген екен. Міне, дәулеттің қадірін түсінген, малды байлық үшін емес берекелі тіршілік үшін жинаған атам 1931-1933 жылдары елдің басына нәубет болып түскен кезде жиған-тергенімен ауылды ашаршылыққа ұшыратпай аман-есен алып шығады.
      Атамның елдегі беделі мен қадірінің қандай екеніне сан мәрте куә болдым. Жүрегіме мақтаныш сезімі ұялаған сәттер де аз болған жоқ. Оқырманға түсінікті болу үшін солардың біреуін әңгімелеп берсек. 1959 жылдың наурыз айы болатын. Көктемнің кезі белгілі ғой, қар еріп, жылғалардан су зулап ағып, жер лайсаң болып жатқан кез. Ауыл қарияларын Жүніс атаның үйі қонаққа шақырып барған болатынбыз. Дастарқанға үлкен ас ет тағамы келді. Әдеттегідей қойдың басы атам тиесілі болды. Ет туралып жатыр. Сол кезде қу тілді шалдың бірі «Атаңа кемпір алып береміз, атаң кемпірдікі болады» деді. Әлгі сөзді ести сала атып тұрып, кіреберісте шешілген балшық-балшық аяқ киімдермен атқылап, балағаттай жөнелдім. Атама тиіскені бір бөлек, өзімсінген еркелігім бар, қолынан ұшып шыққан аяқ киімдер дастарқанға да түсіп жатыр. Сонда біреуіде маған жекіп «қой» демеді, бәрі қарқ болып күліп, ойынға айналдырып жатыр. Есейгенде түсінесің ғой менің сол кездегі сорақы қылығымды көтеру атамның беделінің арқасы екенін. 
      Мені еркелетіп өсірген атам 1963 жылы 89 жасында бақилық болды. Мен болсам еркіндікке үйреніп қалған басым «әкем» бірнеше рет аттың бауырына алып қамшының «дәмін» таттырған соң барып қалыпқа түстім. Әкем бала тәрбиесіне өте қатал болатын», - деп сол бір балалық шақтан сыр тартты Жұмабек Ашуұлы сағыныш пен сағымға айналған ата бейнесін еске алып. 
      Өмірден түйгені мен көргені мол ата тәрбиесін көрген көреген бала өмірге тез бейімделіп, даналық сөздерін көкірегімен ұғынады емес пе. Қайда барса да атасының жанында болып, ақыл сөздерді құлағына құйып өскен Жұмабек мектеп қабырғасында да алғырлығымен, зеректігімен, зейінділігімен қатарластарының алды болды. Атасының баласы болса да ұстазының тапсырмасын мүлтіксіз орындауының арқасында мақтанышына айнала білді. 1971 жылы Баянауылдағы Сұлтанмахмұт Торайғыров атындағы орта мектепті жақсыға бітірген жалынды жас Жұмабек арман арқалап Алматыға аттанып кете барды. Мектеп – ұлы армандардың алауын жағар киелі орда ғана емес, талабы мен қабілетіне сай жүрегіне жақын мамандыққа бейімдей білетін, шәкірт санасында ұйықтап жатқан ерекше қабілеттің оянуына қозғау салатын қасиетті орын. Бала үмітіне дем беріп, Алматыдағы СХИ-ға келіп оқуға тапсырғанымен жолы болмады. Бірақ әділдікті ту етіп, қайсарлық пен табандылықты серік еткен ата тәлімі бұлағынан қанып ішкен жас еңсесін түсірмеді, келер жылы оқуға қайта келуге бел буды. Осы екі ортада ер-азаматтың парызы саналған Отан алдындағы борышын 1972-1974 жылдар аралығында Кеңес Әскері қатарында борышын өтеп келді. Қаншалықты биікке секіргісі келсе, соншалықты кейін шегінетін тау серкесіндей, алдында жолы болмаса да, қайта қаруланып, әскерден соң СХИ-дың мехфагіне (қазіргі Ұлттық Аграрлық Университет) қабылданды. Міне, осы орталықта тәлім алып,  талай ақтаңгерлер мен тарландардың табан ізі қалған білім ордасында өнегенің қамшысын өріп, таңдаған мамандығы бойынша білімін арттырды. 
      Қарадан туса да халықтың қамын ойлаған адамзаттың баласы болу үлкен абырой, зор мақтаныш. Білім ордасының қабырғасына келгелі бері де қоғамдық ортамен тонның ішкі бауындай араласып, дарынды иектеген студенттердің, белсенділердің сапында болған Жұмабек Ашуұлы қандай қызметте болса да қоғамдық саладан бір сәт те алыстаған емес. Соның бірі, 1983 жылы Шона Смаханұлы қазақ балабақшалары мен мектептерін ашу туралы бастама көтерген қоғам белсенділерінің жанында болды. Белгілі спорт журналисті Несіп Жүнісбаев, телеарна қызметкерлері Сәниязбек Нағыманов, Нұрлан, Жеңіс Мұқатаев энергетик Алмахан Ертаевтармен бірігіп, Ақсай ықшам ауданында №42 орыс мектебінде қазақ сыныбын ашуға, бала жинауға кірісті. 
      200 жыл патша үкіметінің, 70 жыл кеңес үкіметінің қарамағында болып, ана тілі шұбарланып бара жатқан сол жылдары зиялылардың бастаған бұл бастамасы, суға кетіп бара жатқан адамның тал қармануына сеп болғандай еді. Барлық жерде орыс тілі дендеп, қазақ тілі жетім бала секілді есік қайырылысында көзі жәутеңдеп қалған сол жылдары, ұлт мүддесін ойлайтын ел ағалары керек еді. Міне, Жұмабек Ашуұлы да осындай аталар салып беріп кеткен жолдың сүрлеуіне түскен, ат төбіліндей аз ғана топтың ішінде болды. Орыс тілі қазақтың тұрмысына дендеп еніп кеткені соншалық, көп ата-аналар балаларын қазақша оқытпаймыз деп қарсылық көрсетті. Дегенмен, шағын топ мақсатына жетіп алғашқы жеті-ақ бала жинап ашқан қазақ сыныбы №123 қазақ орта мектебіне айналды. Бұл – ұлт мүддесін ойлаған, ұйқыдағы қазақ елін селт еткізген алғашқы оқиға еді. Осыдан кейін, Алматыда жаппай қазақ мектептері мен балабақшалар ашыла бастады.       Тоқсаныншы жылдардың бас кезінде Тәуелсіздік алып бөркімізді аспанға атқылағанымызбен, елдің көңілі жүдеу еді. Десек те, экономиканы нығайтып, халықтың әлеуетін көтеру мақсатында үкімет түрлі бағдарламалар жүргізіп, жеке кәсіп ашуға үндеп, дамытып жатқанда Жұмабек Ашуұлы да кәсіпке бет бұрып, 1991-1994 жылдары ауылшаруашылық жұмыстарын басқаруды компьютерлендіру мақсатында ашылған «Мақсат» жеке шаруашылығының директоры қызметінде көптеген жұмыстар жүргізді. 
      Одан кейін Жұмабек Ашуұлы 1994 жылы Халықаралық Абай қорына (ХАҚ) директор болып тағайындалды. «Тас түскен жеріне ауыр» демекші тапшылық балақтан тартқан сол бір жылдардағы қордың жүргізген жұмыстары мен атқарылған істері, кедергілері мен жетістіктері туралы кейіпкеріміздің өзінен артық түсіндіретін, оқырманның санасына жеткізетін кім бар. Сондықтан, сөзі дуалы азаматтың жазбасын алып тастауды жөн көрмей, журналистік боямасыз қаз-қалпында ұсынғанды дұрыс деп таптық. 
      - «Қордың президенті ҚР Президентінің көмекшісі Төлен Әбдіков болатын. Бірде «Мен Абай қорының президентімін, бірақ оның жұмысын қадағалауға мүлде уақытым жоқ. Қордың атына ғайбат сөздер айтыла бастады, сонда директор болып барасың ба?» деген ұсынысын қуана қабыл алдым. Директор болып келсем, «Ракмус» деген фирма қор жұмысын басқаратын директоры «сен қордың жұмысына араласпай кабинетіңде өз жұмыстарыңмен айналыса бер» деп менсінбей қабылдады. Зерттеп бақсам қылмыстық ортамен байланысты екен. Заңсыздық белең алып тұрған кез. ҰҚК мен ІІМ-індегі достарымның көмегімен ол фирмадан құтылдық. Құжаттармен таныссам, Қор ресми тіркеуден де өтпепті. Содан Қорды Әділет министрлігінен тіркеуден өткізіп, нақты жұмысқа кірістік.
      Абай шығармаларын насихаттау, мектептер мен басқа да оқу орындарында кездесулер өткізу, «Абай оқуларын» ұйымдастырып өткізу. Аударма саласында Қор жұмысына елеулі үлес қосқан белгілі ақын-аудармашы Ғалымжан Мұқанов болды. Алғашқыда Абайдың қара сөздерін француз тіліне аударған ол, Абай қорына келген соң, ақынның таңдамалы қырық өлеңдері мен «Масғұт» поэмасын қазақ-француз тілдерінде шығардық. «М.Әуезовтың 100 жылдық» мерейтойына арнап заңғар жазушымыздың «Қилы заман» шығармасы мен бірнеше әңгімелерін француз тілінде шығаруға атсалыстық.
      Айта кетерлік жағдай мен директорлыққа келгенше Қорды әбден пайдаланып үйреніп қалғандар сыбайластары арқылы кедергі келтіріп отырды. Негізгі шабуыл Абайдың 150 жылдығын өткізген соң басталды. Сонда да, бар қиындықтарды еңсеріп, «Абай оқуларын» да үзген жоқпыз, жұмысымызды да жалғастырып келеміз. 1996 жылдан бері Республикалық жаппай саяси қуғын-сүргінге ұшырағандар қауымдастығы мен ХАҚ жұмысын қатар үйлестіріп келемін. Абай шығармалары арқылы қоғамның рухани әлеміне қызмет етсек, қауымдастық жұмысы арқылы ұлтымыздың қайғылы да қасіретті тарихы арқылы көпшілікті Отанын сүюге, бейбіт өмірдің қадірін білуге, ардан аттамай азамат болуға насихаттап келеміз.
      2000 жылы 14 сәуірде ҚР бас прокуроры, жоғарғы соттың төрағасы, ҰҚК төрағасы, ІІМ-і қолдап, ҚР президенті Н.Назарбаев бекіткен жоба бойынша Алматыдағы Наурызбай батыр к-сі, 108 НКВД үйі, оның ауласындағы «ішкі түрме», Чайковский мен Наурызбай батыр көшелері аралығындағы Қарасай батыр көшесі бойындағы аллея (аллеяның екі жағында «халық жаулары» болып атылған арыстарымыздың аты-жөндері жазылған мәрмәр тас орнатылуы керек еді), НКВД үйінің қарсы бетіндегі «Қарағай саябағы» Қазақстандағы саяси қуғын-сүргін тарихы мұражай кешені болуы керек еді. Осы жоба бойынша 2003-ші жылы мұражайдың алғашқы кезеңі іске қосылды. Жұмыс кезең-кезеңімен жалғасып жатты. Мұражайға келіп халқымыздың басына түскен зұлмат-зобалаң тарихымен танысқан оқушылар, студенттер, жалпы мұражайға келушілер ұлтының қайғылы да қасіретті тарихымен танысып жан дүниелері ерекше сабақ алатын.
      Қауымдастықтың жұмысы қарқын алып «Зұлмат – Репрессия» газетін шығара бастағанбыз. Бірақ, көздерін шел басып, саналары тұманданып құлқындарын ғана ойлайтын жемқорлар НКВД үйін құйтырқы жолдармен жекешелендіріп жіберді. Содан бері тарихи ғимаратты қайтарып мұражайды қалпына келтіру ниетіміз, белгілі кертартпа күштердің қарсылығынан, жүзеге аспай келеді», - деп қордың жасаған жұмысы, жетістігі мен өкінішін айтқан Жұмабек Ашуұлының азамат болып қалыптасуына үйдегі, мектеп пен қоғамдағы тәрбиемен қоса ерекше әсер еткен жездесі Төлен Әбдік пен оның ортасы болатын.
      Өмірінің өзі аңыз, кісілігінде кішілік, парасат-пайымында ұлылық жатқан тұлғаның арқасында қазақтың белгілі ақын-жазушыларының әңгімелерін тыңдап, әзілдеріне қанықты. Академиктер Мұқаметжан Қаратаев, Әбділдә Тәжібаев, Хамит Ерғалиев, Қошығара Салғарин, құрдас достары Дулат Исабеков, Бексұлтан Нұржекеев, Дүйсенбек Қанатбаев, Қажығали Мұхаметқалиев, Иген Қасенов, Әшірбек Сығаев және де сол сияқты қазақтың біртума, марқасқаларынан өнеге алды. Атақты партизан – жазушы, Халық Қаһарманы Қасым Қайсеновпен етене араласқан достығы, көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, ақын Кәкімбек Салықовпен қарым-қатынасы өмірінің ерекше белестері, жарқын келбеті еді.
      Ел үшін еңбек еткен адамның есесі қашан да биік болмақ. Ел мүддесін көздейтін, ұлттық бомыстың отын қайта жағатын салада қызмет етіп, қазақ әдебиетінің рухани елдің шоқ жұлдыздарына айналған тұлғалармен иықтаса, еңбек ете жүріп өзі де көңілді ашатын төбеге көтеріле білген Жұмабек Ашуұлы түрлі марапаттарға ие болды. «Тәуелсіздіктің 10, 20, 25 жылдығына» арналған мерекелік медалі, «Астананың 10, 20 жылдығына» арналған мерекелік медалі, «Желтоқсан көтерілісінің 30 жылдығы» мерекелік медальдарымен марапатталып, «М.Тынышпаевтың 140 жылдығы», «Д.Қонаевтың 100 жылдығы», «Желтоқсан көтерілісінің 25 жылдығы» төсбелгілері және тәуелсіз Сұлтанбек Қожанов атындағы «Ұлт патриоты» сыйлығының лауреаты атанды.
      Қазақ елі үшін қызмет етіп, өзіне жүктелген жұмысты абыроймен атқарып келе жатқан Жұмабек Ашуұлы өмірлік жары Тоғжан Әушекенқызы екеуі ұл-қыз өсіріп, жетілдіріп, солардан немере сүйіп отырған бақытты ата-әже. Мемлекеттік қызметтегі ұлы Айдын мен өнегелі отбасының қызы, келіні Раушаннан Аяулым, Бексұлтан, Аружан есімді немерелерін сүйіп отыр. Қызы Баяннан Айзере атты жиен немересі бар.
      Елдің еңбекке адал адамды сыйлайтын, қадірлейтін игі дәстүрінің нұры Жұмабек Ашуұлының маңдайына жарқырап түсті десек болғандай. Оның еткен еңбегі жоғары бағаланды. Ұжымдастарының үлкен-кішісі кейіпкеріміздің басшылығына сенім білдіріп, оның беделін қолдады. Тіпті бір-бірімен бір отбасындай бауырмалдық қатынаста болды. Адамның адамшылығы өзін сыйлата білуі және басқаларға да сәйкесінше солай қарауында. Сый-құрметке бөленіп отырған Жұмабек Ашуұлының отбасына, ұрпағына баянды бақыт, дендеріне саулық тілеп, еңбекпен өрілген өмірінің өнегесі өзгелерге үлгі болсын дейміз.